Chỉ với vài cú lướt tay trên TikTok hay Facebook, người dùng ngày nay có thể phát hiện, đánh giá và mua ngay một sản phẩm mà không cần rời khỏi ứng dụng. Mạng xã hội đã và đang thay đổi toàn bộ trải nghiệm mua sắm online theo cách chưa từng có.

Mạng xã hội đã thay đổi sâu sắc cách con người mua sắm online theo nhiều khía cạnh khác nhau. Dưới đây là những tác động chính:

1. Tác động đến hành vi tiêu dùng

• Khuyến khích mua sắm bốc đồng (impulse buying): Người dùng dễ dàng bị thu hút bởi hình ảnh sản phẩm đẹp, video hấp dẫn, hay lời giới thiệu từ người nổi tiếng, dẫn đến việc mua hàng mà không cân nhắc kỹ lưỡng.
• Tăng nhu cầu cá nhân hóa: Người dùng kỳ vọng sản phẩm và quảng cáo phù hợp với sở thích cá nhân, dựa vào các đề xuất từ mạng xã hội.

2. Mạng xã hội trở thành kênh bán hàng trực tiếp

• Social commerce (Thương mại xã hội): Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Zalo… cho phép người bán chốt đơn ngay trên nền tảng mà không cần chuyển sang website khác.
• Livestream bán hàng: Người bán có thể tương tác trực tiếp với người xem, tạo cảm giác chân thực và tăng khả năng chốt đơn.

3. Tác động từ người ảnh hưởng (KOL/Influencer)

• Người tiêu dùng tin tưởng đánh giá của các KOL/Influencer hơn là quảng cáo truyền thống.
• Xu hướng “mua vì thần tượng dùng” ngày càng phổ biến, đặc biệt với giới trẻ.

4. Tăng cường khả năng tìm kiếm và đánh giá sản phẩm

• Người mua dễ dàng xem đánh giá, bình luận, hoặc hỏi ý kiến cộng đồng trước khi quyết định mua hàng.
• Các bài review, video “đập hộp” (unboxing), hoặc “so sánh sản phẩm” giúp người tiêu dùng có cái nhìn thực tế hơn.

5. Tối ưu quảng cáo theo hành vi

• Nhờ công nghệ trí tuệ nhân tạo và big data, mạng xã hội theo dõi hành vi người dùng và hiển thị quảng cáo đúng lúc, đúng người.
• Ví dụ: Nếu bạn từng tìm kiếm “son môi”, Facebook có thể hiển thị quảng cáo các thương hiệu son trong nhiều ngày sau đó.

6. Xoá nhoà ranh giới giữa giải trí và mua sắm

• Trên TikTok hoặc Instagram, người dùng vừa giải trí, vừa xem sản phẩm, và có thể mua ngay qua một cú nhấp chuột — gọi là “shoppertainment” (shopping + entertainment).

Có thể thấy, mạng xã hội không chỉ là nơi giải trí hay kết nối bạn bè, mà còn đang trở thành một “trung tâm thương mại ảo” sôi động, nơi mọi người có thể khám phá, trải nghiệm và mua sắm mọi lúc mọi nơi. Sự kết hợp giữa nội dung hấp dẫn, tính năng mua sắm tiện lợi và khả năng cá nhân hoá đã tạo nên một cách tiêu dùng hoàn toàn mới – nhanh hơn, thuận tiện hơn và dễ bị tác động hơn. Trong bối cảnh đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và chọn lọc thông tin để trở thành người mua hàng thông minh giữa “ma trận” nội dung quảng cáo trên mạng xã hội.